برای اولین سوال برای شروع مصاحبه بفرمایید که اصل پژوهش چیست و فرق پژوهش و تحصیل چیست؟
اولین مطلب که جا دارد به آن اشاره کنیم اصل معنای پژوهش است که یعنی چه؟ که در پاسخ میگوییم پژوهش معنای عامش در یک مسئله خاص، جست و جو هایی است که شخص انجام می دهد تا داده ای را بدست بیاورد که این داده وقتی ارائه می‌شود تحقیق نام می گیرد که می تواند در قالب مقاله کوتاه باشد که طبق بیان استادمان ارائه کوتاه، می‌شود مقاله و اگر قوی تر و مفصل تر باشد می شود پایان نامه و همچنین کتاب و کلیپ و پادکست و غیره می تواند مبتنی بر پژوهش باشد.
اما در رابطه با سوالی که پرسیدید فرق میان تحصیل و پژوهش باید گفت:
رابطه تحصیل با پژوهش به نظر بنده عموم خصوص من وجه است یعنی یک پژوهشگری داریم که محصل نیست و یک محصلی داریم که پژوهش گر نیست و در نقطه اجتماع پژوهش گری داریم که محصل هم هست.
و به نظر خودم بهترین روش این است که طالب علم هم پژوهش گر و هم محصل باشد و تحقیقاتش را داشته باشد که استادمان مرحوم ابراهیمی در اکثر مباحث تحقیقی را برای توجه بیشتر طلاب پیشنهاد می‌کردند.

سابقه بحث های پژوهشی در حوزه چیست؟ بعضی میگویند حوزه علمیه بحث پژوهش را حداقل در بحث روش‌شناسی، از دانشگاه استفاده کرده است و روش حوزه کتاب محوری بوده است. آیا شما کتاب محوری را نقطه مقابل پژوهش میدانید؟
در جواب سوال اول باید بگوییم قبل از این که دانشگاه مصطلح وجود داشته باشد حوزه های علمیه شکل گرفته بوده و در مسائل متفاوتی تحقیق می کردند یعنی فتاوایی که داده می شود خود نوعی تحقیق هستند و اصل پژوهش از سابق هم بود اما آن چیزی که این مغالطه از آن ناشی می شود شکل و فرم جدید آن است که در حوزه علمیه به صورت سنتی بوده و استادمان آقای عربشاهی اینطور فرمودند که جناب شیخ انصاری وقتی می خواست تحقیق کند می گفت علامه فرمودند اما آدرس ذکر نمی‌کردند و یا اگر می خواستند رساله ای بنویسند دیگر مقدمه چکیده و…. مصطلح امروزی را نداشت و به صورت سنتی بود و بحث به صورت لغوی شروع می‌شد و مطالب یک به یک بیان می شد. بله امروزه می‌شود گفت که روشی که الان در تحقیق و مقاله و پایان نامه ها نوشته می‌شود از دانشگاه گرفته شده است اما می توان گفت حوزه چهارچوب هایی دارد که متفاوت است و مثلا در پایان نامه نویسی تفاوت هایی وجود دارد البته که اصولشان یکسان است ولی در ریز جزئیات تفاوت دارند.

اما در مورد کتاب محوری و پژوهشی محوری باید گفت در گذشته رساله کوچکی در رد یک نظریه نوشته شده که در قالب سنتی بوده است و به طور کلی کتاب محوری و پژوهش محوری ضد هم نیستند که نمونه اش در درس خارج است که از مباحث مختلف نکات دیگری ذکر می‌کند.
سوالی که پیش میاد این است که کتاب محوری، در درس خارج حذف میشود و طبیعتا به پژوهش محوری وارد میشود اما مثلا در درس لمعه هم اینطور است؟
نظر بنده این است که اگر حجم زیاد مباحث اجازه بدهد استاد اگر خودش بخواهد می تواند بحث تحقیق را زنده کند اما در حوزه های علمیه در این عصر رویه پژوهشی کمی کمرنگ شده و استاد به دلیل نبود وقت نتوانستند رویکرد پژوهشی داشته باشند اما قطعا تضادی با هم ندارند

رویکرد پژوهشی حوزه در چه سطحی است؟
در حوزه علمیه سنتی گرایی است که برخی از آنها عالی است مثل مباحثه که باید باشد اما طبیعتا نیاز به مسائل پژوهشی در قالب های مختلف به ان اضافه شود و حداقل همان روش سنتی که کتاب و رساله نویسی بوده باید انجام شود.
اما در حوزه خودمان فراز و نشیبی وجود داشته که در سالهای گذشته که ما در خدمت اقای مهدی ابراهیمی یودیم ۵۰ مقاله را از دوستان گرفتیم که برای شروع خوب بود.

برنامه پژوهشی مدرسه در سال جدید چيست؟ با توجه به کمرنگ بودن بحث های پژوهشی در حوزه های علمیه چه برنامه ای دارید؟

برنامه ما در این سال نظم دادن به برنامه های پژوهشی هست و با برنامه کشکولی بنده مخالف هستم و برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت را طراحی کردیم و برنامه های بلند مدتمان را تحول واقعی در عرصه مسائل پژوهشی میدانیم اما هدف و برنامه کوتاه مدت خودمان به دو بخش اصلی و فرعی پیگیری می کنیم.برنامه اصلی در سه بحث پیگیری می کنیم که یک بخش بحث مقالات هست که حتما از هرکدام از دوستان یک مقاله گرفته می شود که در مرحله اول از دوستان موضوع مقاله گرفتیم و در مرحله دوم کلاس های مقاله نویسی داریم و مرحله سوم بحث مشاوره ای پژوهشی هست و در دی ماه برنامه برای اینکه فصل امتحانات هست استراحتی به دوستان داده می شود و در بهمن ماه دور دوم بحث های پژوهشی است و در اسفند ماه مقاله از دوستان دریافت می شود.

برنامه فرعی ما کلاس های مهارتی است که مرحله به مرحله است و آبان ماه کلاس کامپیوتر بود و در اذر کلا مقاله نویسی می باشد و کلاس های زبان انگلیسی و مکالمه عربی و کلاس های مهارتهای فردی مثل تندخوانی و افزایش تمرکز و غیره تشکیل می شود.

هزینه کلاس ها و شیوه برگزاری کلاس ها به چه صورت است؟

ثبت نام کلاس ها انجام شده و صد هزار تومان برای کلاس ها گرفته می شود و اگر شخصی در حضور کلاس ها منظم باشد نصف آن هزینه برمی گردد.

کلاس ها به صورت مداوم است یعنی اول کلاس کامپیوتر و بعد مقاله نویسی و بعد زبان انگلیسی و مکالمه عربی که تداخل نداشته باشد و سعی بر این است که در دی ماه برنامه غیر درسی نداشته باشیم.

ساعت برگزاری کلاس هم به گونه است که تداخل با برنامه های درسی نداشته باشد.

برنامه فرعی ما نشریه است که امسال ان شاءالله در دو بحث حجاب و مسیر طلبگی، دو نشریه ایجاد خواهد شد و برنامه المپیاد علمی هم در موضوع صرف و نحو خواهیم داشت.

برنامه پژوهشی شما برای اینکه روحیه پژوهش در انها تقویت شود چیست؟

بحث ما در پژوهش همانطور که گفتیم اصلی هست و مباحثی که در حاشیه هست.
برنامه های اصلی ما گفتیم بحث مقالات بود که از پایه ۲ تا پایه ده گرفته خواهد شد و از دیگر کارمان پیگیری مباحثات هست که با واحد آموزش همکاری خواهیم کرد بدین صورت که ما ۵ نفر سرگروه قرار دادیم و ۲۵ نفر ناظر تقریبا بر گروه ها نظارت خواهند کرد که در مباحثات طرف ظهر خودم به شخصا حضور دارم و بر فعالیت ها نظارت خواهم کرد.

خود مباحثه به نظر شما یک کار پژوهشی هست یا خیر؟

به نظر بنده پژوهشی است و قبلا در زمان آقای صفدری هم مباحثه ادبیات زیر نظر پژوهش بود به همین جهت بر مباحثات توجه ویژه داریم و مباحثات شب را هم طلبه گرامی آقای نامی حضور و غیاب خواهند کرد و یک شب در هفته سعی میرکنم در مباحثات شبانه که شخصا حضور داشته باشد.

برنامه پژوهشی سطح ۲ و ۳ هم زیر نظر شما است؟

بله مثل برنامه های سطح یک است و خدا را شکر موضوع مقاله هم از آنها گرفته شده است.

منظور از واحد عالی پژوهش چیست؟

بنده اصرار داشتم بگوییم ما واحد عالی پژوهش هستیم و پژوهش تامین کننده واحد آموزش است و اگر قوی عمل کند رویکرد های خوب تاثیرش را در قسمت های دیگر خواهد گذاشت واین قید عالی مربوط به عملکرد واحد پژوهش است که باید در سطح بالایی شکل بگیرد.

چشم انداز شما در برنامه های پژوهشی چیست؟

من این نکته راه به عنوان سبقه پژوهشی خودم بگویم ما از سال اول طلبگی مان ،استادی داشتیم به نام استاد ابراهیمی در مدرسه علی بن ابی طالب که برنامه های پژوهشی می داد و مقاله نویسی را از همان اول شروع کردیم و در هر سال پنج، شش مورد مقاله می نوشتیم و بعضا دست نویس بود و در زمان استاد لکزایی هر دو سه روز مقاله فقهی اصولی  با مراجعه به روایات و همچنین اعمال قوانین نحوی صرفی اصولی می نوشتیم و مقالات ما در مباحث مختلفی بوده و به نظر خودم با توجه به این سبقه رویکرد ما رویکردی تحولی در زمینه پژوهشی است و به جایگاه مطلوب هنوز نرسیدیم و ما سعی داریم پژوهشمان با برنامه های متنوع جلو ببریم چه در زمینه مقاله نویسی و چه کتاب نویسی، مثلا با طلبه عزیز آقای حجتی زاده همکاری خواهمی کرد که بتواند اشعارش را به کتاب تبدیل کند و اشعاری در مورد طلبگی داشته باشد حتی در بحث پایان نامه نویسی برای طلاب سطح دو و سه باید سعی کنیم سرآمد در بین حوزه های علمیه باشیم. کار های رسانه ای هم از مباحثی است که پیگیر آن خواهیم بود و باید مرحله به مرحله پیش برویم و سعی ما این است که در بحث رسانه و کلاس های مهارتی با تمام قوا وارد شویم و بنا داریم در سال آینده برای هر پایه یک برنامه مخصوص داشته باشیم مثلا برای طلاب پیشنیاز روش حل مسئله، روش مباحثه و مطالعه داشته باشیم. برنامه های مشاوری را هم در دستور کار داریم ولی امثال باید روی ریل برویم ولی در سال آینده برنامه های مدونی و قویتری خواهیم داشت و امسال به برنامه های حداقلی اکتفا خواهیم کرد و کم کم برنامه هایمان را گسترش خواهیم داد چرا که مدرسه ما ظرفیت بسیار بالایی دارد.